Μεταφραστική Εποποιϊα

Το μεταφραστικό περίβλημα των αριστοφανικών κωμωδιών είναι πιο ολισθηρό και πιο παρακινδυνευμένο από το πρόβλημα της μετάφρασης των τραγωδιών. Χωρίς τους σύγχρονους σχολιαστές είναι αδύνατον να συλλάβει κανείς τους υπαινιγμούς σε πρόσωπα, συνήθειες και πράγματα, καθώς και να βρει την κατάλληλη αναλογία. Η γλώσσα του Αριστοφάνη είναι η καθημερινή γλώσσα που ομιλείται στην αγορά των Αθηνών, στην Πνύκα, στα δικαστήρια και στους γυναικωνίτες, στα στρατόπεδα και στα κουρεία, στα εργαστήρια και στα πλοία. Από την άλλη, ο Αριστοφάνης αποδεικνύεται, κάθε φορά, μέγας λυρικός ποιητής που, συχνά, συγκρίνεται με τη Σαπφώ από τους συγχρόνους του. Αρα, ο μεταφραστής πρέπει να βρει και να ισορροπήσει πολλούς και ανάλογους, βέβαια, γλωσσικούς και ποιητικούς κώδικες για να τον κάνει προσιτό στο σημερινό κοινό, χωρίς να τον εκχυδαίσει, να τον σεμνοποιήσει ή να τον παρωδήσει. Οι ελληνικές μεταφράσεις των «Ορνίθων», χωρίς να είναι άπειρες, είναι ικανές να δείξουν, και με αυτήν την κωμωδία, το εύρος και την αισθητική μεταφραστών διαφορετικών κωδίκων και ποικίλων, νόμιμων ή ασεβών, μεταφραστικών αποδόσεων. Κεντρική, όμως, θέση έχει στη μεταφραστική εποποιία η σοφία, το μέτρο και η πιστότητα των απάντων του Αριστοφάνη από τον φιλόλογο και ποιητή Θρασύβουλο Σταύρου.